31 mei 2021
1 min leestijd
Van Amsterdam-Noord naar The Bronx: filmmaker Sam de Jong (32) verhuisde voor de film Goldie naar de Verenigde Staten. Net als zijn film Prins is het straatdecor rauw en hard, maar glinstert er altijd iets aan de horizon. ‘Elke Amerikaan heeft angst om alles te verliezen, maar ook de droom alles te winnen.’
Prins van Sam de Jong ken je misschien wel: met Vjeze Fur als gestoorde gangster, de eigenwijze koppen van Oussama en Lil Kleine of die dikke vette paarse Lamborghini. Prins landde na de release (2015) in de Verenigde Staten: bij de grote filmstudio 20th Century Fox notabene. De film vertalen vonden ze niks, maar regisseur Sam de Jong kreeg wel de kans om in New York aan de slag te gaan met een nieuwe film. Hij maakte daar Goldie en die zie je nu op CineMember. Wij spraken Sam in 2019 vlak voor de release over Goldie.
Ha Sam! Je verhuisde van Amsterdam naar New York. Het lijkt me pittig genoeg een stad te leren kennen, maar jij wilde er ook nog eens een film maken.
Sam: ‘Het is een goede manier om een stad te leren kennen eigenlijk. Je kijkt niet rond als toerist, maar als filmmaker. In New York voel je meteen het hart van de stad. Er is zoveel publiek leven, de verhalen dringen zich aan je op. Een dankbare plek voor research wat dat betreft. Ik weet nog dat ik moest wennen aan alle mensen die een gesprekje met je aanknopen. Dat je na een kwartier denkt: we moeten nummers uitwisselen! Maar nee, dan gaat ieder gewoon zijn eigen weg. Die manier van samenleven is heel tof.’
Heb je het gevoel dat je New York en The Bronx nu echt kent, of snapt?
‘Nee, helemaal niet. Dat is het cliché van ‘hoe meer je van een plek weet, hoe minder je ervan weet’. Helemaal in Amerika is alles zo oneindig complex en schrijnend en ingewikkeld.’
Wat vind je het meest ingewikkelde aan Amerika?
‘De ongelijkheid. Op alle niveaus. Financiële ongelijkheid, maar ook de toegang tot onderwijs. De hoeveelheid mensen die thuisloos zijn en daar tegenover de mensen met absurd veel geld die niet weten wat ze ermee moeten. Dat soort concepten kennen we in Nederland niet. Daarom leent Amerika zich zo goed voor het vertellen van verhalen: er staat zoveel op het spel. Elke Amerikaan heeft angst om alles te verliezen, maar ook de droom alles te winnen.’
Voor de hoofdrol van Goldie strikte Sam het Amerikaanse supermodel Slick Woods. Toen ze zes was, werd haar moeder opgepakt voor moord. Als tiener leefde ze tien jaar op straat voor ze werd ontdekt als model. Er zijn veel overeenkomsten tussen het leven van Slick en Goldie: ook haar moeder wordt gearresteerd. Goldie zwerft vervolgens door New York met haar twee zusjes, die ze koste wat het kost uit handen van de overheid wil houden. Intussen heeft ze de kans om in een videoclip te dansen en probeert ze te sparen voor een grote, gele bontjas.
Ik zag in Goldie veel parallellen met Prins. Vooral de thematiek van het grijze gebied tussen jeugd en volwassenheid. Wat fascineert je aan dat thema?
‘Ik denk dat dat iets is wat ik nu nog steeds voel. Ik voel me nog vaak onverantwoordelijk en vraag me weleens af wat het betekent om volwassen te zijn. Dat zijn worstelingen die je bij mijn karakters ook ziet. Ik vind het interessant dat veel jongeren zonder religie opgroeien en hoe we in ons dagelijks leven op zoek gaan naar iconen. Voor Goldie is dat een gele bontjas.’
Wat betekent die gele bontjas voor Goldie?
‘Ze ziet het als de oplossing van haar problemen. In die zin is de film een sprookje en staat de jas symbool voor haar nieuwe huid, haar nieuwe identiteit. In een paar dagen verliest ze alles en dan ineens krijgt ze de kans in die videoclip te figureren, om zichzelf op een groot toneel te presenteren. Ze voelt zich niet fijn in de kleding die ze al dagen aanheeft, dus ze zoekt iets waar ze zich 100% comfortabel in voelt. Dat was voor Slick ooit haar leven. Ze zorgde er altijd voor dat ze er niet uitzag als iemand zonder huis. Fake it until you make it. Je moet eruitzien alsof je geld hebt om geld te verdienen.’
Het najagen van die gele bontjas is een thema, maar uiteindelijk gaat het Goldie vooral om het beschermen van haar zusjes. Waarom heeft ze zo’n groot wantrouwen tegen het systeem?
‘Omdat het systeem problematisch is. De zorg komt uit een goed hart, maar bij heel veel instanties en pleeggezinnen gaat het fout. Je krijgt als pleegouder een bedrag per kind dat je opneemt, dus dat is een prikkel om zoveel mogelijk kinderen op te nemen. Vervolgens is de kans ook nog groot dat je vaak moet verhuizen. Slick heeft zelf in dit pleegoudersysteem gezeten en moest bijvoorbeeld van Los Angeles naar Minneapolis. Als je met zoveel onrust moet omgaan op die leeftijd, dat is killing.’
Is wat Slick heeft meegemaakt belangrijk geweest voor het scenario?
‘Ja. Slick heeft jaren rondgezworven, op straat gewoond, is van jeugdcentrum naar jeugdcentrum gegaan. Het was daarom heftig voor haar om deze rol te spelen. Vooral de scène waarin haar moeder wordt meegenomen. Iedereen op de set voelde het gewicht daarvan. Voor Slick kwam dat heel dichtbij, alsof het nog een keer gebeurt. Ze vertelde me ook dat ze bij een volgend filmproject liever iemand speelt die wat verder van haar af staat. Wat wel mooi is: haar moeder is vorig jaar vrijgekomen.’
In hoeverre zijn Slick en Goldie dezelfde figuur?
‘Slicks ervaringen hebben Goldie vormgegeven. Goldie wil haar zusjes dicht bij zich houden: ze wil voorkomen dat ze het pleeggezinsysteem of het straatleven in moeten gaan. Dat terwijl de volwassenen om haar heen het niet realistisch vinden om op je 18e twee zusjes door een stad als New York te slepen.’
Is het ook bewijsdrang, van ‘let maar op, ik kan dit wel’?
‘Ik denk het wel. Als je een jaar of 16, 17 bent, dan denk je soms echt dat je het allemaal zelf aankan. Je staat onverschrokken in het leven omdat je nog nooit gevoeld hebt hoe ingewikkeld het echte volwassen leven is. Die transitie zie je bij Goldie in de film, van onverschrokkenheid naar kwetsbaarheid. Dat is haar coming of age.’
Je ziet Goldie nu op streamingsdienst CineMember. Met CJP scoor je 50% korting op je abonnement.
